Ουκρανία. Ο σιτοβολώνας της Ευρώπης. Μια μεγάλη χώρα με ιστορία και ζωή. Η χώρα του Πούσκιν και του Μπουλγκάκοφ. Η χώρα της ελευθερίας – όπως δηλώνει ο εθνικός ύμνος της.
Ένα οδοιπορικό στην Ουκρανία ενός δυτικού ανθρώπου ανακαλύπτει μια χώρα σε μετάβαση. Στοιχειωμένη από τα χρόνια του κομμουνισμού, η Ουκρανία εκδυτικίζεται γρήγορα, και μαζί με την έμφαση στην εθνική συνείδηση ευνοεί τον πλουραλισμό στη ζωή και στην έκφραση.
Ταξίδι στην Ουκρανία – στο Κίεβο, στην Οδησσό, στο Σούμι. Η αυτοκρατορική κληρονομιά συναντά τις ανάγκες της μεσαίας τάξης που επινοεί τον εαυτό της. Στις γειτονιές με τις τεράστιες πολυκατοικίες των οικιστικών μπλοκ, στις όχθες του Δνείπερου, στις σκάλες του Οδησσού που έγιναν διάσημες μέσα από τον πρωτοπόρο φακό του Αϊζενστάιν.
Εκεί όπου ανασαίνει η καθημερινότητα, ζόρικη, καθορισμένη από την ανάγκη, αλλά και από τα ήθη και έναν μακραίωνο πολιτισμό. Αλλά κι εκεί όπου βιάζεται, νεάζουσα και μοντέρνα, να συναντήσει τον μεγάλο κόσμο της ελευθερίας και της προόδου.
Φωτογραφίες από ένα οδοιπορικό στην Ουκρανία, πριν από την πολεμική εξουθένωσή της και την καταστροφή της. Μαρτυρία ελεύθερης ζωής, που την υπονομεύει η πολεμική επιθετικότητα.
Για να κρατήσουμε μέσα μας την Ουκρανία, την ειρηνική και ελεύθερη χώρα, ιδωμένη με τα μάτια μιας μαγεμένης φωτογραφικής μηχανής. Που ακολουθεί τα χνάρια του Πούσκιν:
Ένα πράγμα απίστευτο εμφανίστηκε έξω από το Κίεβο. Όλοι οι ευγενείς και οι αρχηγοί των κοζάκων μαζεύτηκαν για να δούνε με τα μάτια τους το θαύμα. Προς όλες τις κατευθύνσεις, είχαν φανεί οι άκρες της γης. Μακριά, στο βάθος, φαίνονταν σκούρες μπλε οι εκβολές του Δνείπερου, και πέρα απ’ αυτές η Μαύρη Θάλασσα. Άνθρωποι που ποτέ τους δεν είχαν ταξιδέψει αναγνώρισαν την Κριμαία, που ξεπεταγόταν μέσα από τη θάλασσα και από τους βάλτους του Αζόφ σαν κορυφή βουνού. Στα δεξιά φαινόταν καθαρά η γη της Γαλικίας. «Κι αυτό τι είναι;» ρωτούσε ο κόσμος τους γέροντες, δείχνοντας κάτι γραμμές λευκές και γκρίζες πέρα, ψηλά στον ουρανό, που έμοιαζαν μάλλον με σύννεφα παρά με οτιδήποτε άλλο. «Αυτό είναι τα Καρπάθια!» είπαν οι γέροντες.
(Απόσπασμα από το διήγημα του Πούσκιν «Τρομερή εκδίκηση»)
Ηλίας Κανέλλης