Οι τελευταίοι παρθένοι υδάτινοι δρόμοι της Ευρώπης εντοπίζονται στα Βαλκάνια. Κι ενώ στην Ευρώπη ξοδεύονται εκατομμύρια για να επαναφέρουν «άρρωστα» ποτάμια στη φυσική τους κατάσταση και στις ΗΠΑ η κυβέρνηση έχει αρχίσει να κατεδαφίζει φράγματα προκειμένου να αποκατασταθεί το οικοσύστημα –το οποίο με τη σειρά του συντηρεί όχι μόνο τους κατοίκους, αλλά και τα άγρια ζώα της περιοχής– στα Βαλκάνια το λεγόμενο «υδρο-λόμπυ» αντιμετωπίζει την υδροηλεκτρική ενέργεια σαν φλέβα χρυσού, και μάλιστα ανεκμετάλλευτη.
Περισσότερα από 570 φράγματα με υδροηλεκτρικούς σταθμούς προβλέπεται να κατασκευαστούν στην περιοχή. Η αποψίλωση και η διάβρωση του εδάφους θα προκαλέσουν μη αναστρέψιμες βλάβες στην πορεία και τον χαρακτήρα των ποταμών αυτών, αλλοιώνοντας για πάντα το οικοσύστημα της περιοχής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο ποταμός Αώος (Vjose στα αλβανικά). Ξεκινώντας από την Ελλάδα, ο Αώος πηγάζει από την βόρεια Πίνδο, κοντά στο χωριό Βωβούσα, και διαρρέει μεγάλο μέρος του εθνικού δρυμού Βίκου-Αώου μέχρι και την Κόνιτσα, πριν εισέλθει στην Αλβανία και εκβάλει στην Αδριατική θάλασσα 180 χιλιόμετρα μετά.
Το οικοσύστημα του Αωού είναι μοναδικό, καθώς τόσο η κοίτη όσο και οι παραπόταμοί του παραμένουν ανέγγιχτοι –παράδειγμα προς μίμηση για το πώς να αποκαταστήσει κανείς τα ποτάμια της Ευρώπης. Επιστημονικά, γνωρίζουμε περισσότερα για κάποια ποτάμια στον Αμαζόνιο, παρά για τον Αώο.
Το project ολοκληρώθηκε κατά τη διάρκεια του artist residency του Φεστιβάλ Βωβούσας, την περίοδο 2015-16.
Αχιλλέας Ζαβαλλής